***

Nhà giả kim là một trong những tác phẩm hay nhất của nhà văn Paulo Coelho, được mệnh danh là cuốn sách bán chạy chỉ sau kinh thánh. Tuy nhiên, với những người đam mê sách khó tính, cuốn sách này dù kiệt xuất đến đâu cũng không tránh khỏi nhiều sự chỉ trích trái chiều. Dễ hiểu hơn thì cứ 10 độc giả khen hay thì ắt có tới 9 người chê dở.

Thực hư về chuyện xuất bản nhiều như những cuốn sách kinh thánh rất có thể chỉ là một chiêu trò của các nhà Marketing. Tuy nhiên không thể phủ nhận rằng, Nhà giả kim (tiếng anh là The Alchemist) là một cuốn sách đã vượt tầm thời đại và có sức cuốn hút rất riêng mà hiếm tác phẩm đương thời nào sánh được. Bởi vậy nên không ngạc nhiên khi tác phẩm này đã trở thành một trong những cuốn sách “best-seller” liên tục trong nhiều năm tại các trang bán sách online.

Về nội dung của Nhà giả kim, rất có thể sẽ còn nhiều thứ để độc giả tranh cãi.

Người khen, kẻ chê
Một câu chuyện đơn giản về cậu bé chăn cừu vốn mộng mơ về những chuyến phiêu lưu định mệnh, vô tình gặp được một vị thầy bói có năng lực đặc biệt, và sau đó là hành trình từ giấc mơ trở thành đời thực của cậu chàng trong chuyến đi tìm kho báu truyền thuyết.

Kích thích độc giả bởi lối dẫn truyện cuốn hút, những ví von trong cuộc sống đời thường và những lời thoại kinh điển. Nhà giả kim là nhân vật truyền kỳ xuất hiện như một vị thần, dẫn đường cho cậu chăn cừu bé bỏng mạnh dạn từ bỏ cuộc sống an nhàn hiện thực để đấu tranh cho một tương lai mạo hiểm khó có thể đoán định trước.

“Nếu cậu muốn một điều gì đủ lớn, cả vũ trụ sẽ hiện thực giúp bạn điều đó, qua những dấu hiệu mà nếu cậu nhìn kĩ mới có thể nhận ra”.

Hành trình đi tìm kho báu của cậu chăn cừu, tương tự như các bạn trẻ ở Việt Nam hay tự gọi mình là “start-up” hay khởi nghiệp, cũng khốc liệt & nhiều câu chuyện khôi hài.

Đầu tiên cậu bị lừa mất toàn bộ gia tài, cả đàn cừu giờ không còn một con, cậu bị trôi dạt tới một đất nước xa xôi, làm công cho một cửa hàng nhỏ nhoi suốt một năm mà chỉ chật vật đủ ăn đủ sống. Nghe đâu đó chúng ta liên tưởng tới một cuộc đời công sở quen thuộc. Ra trường, đi làm, có kinh nghiệm, nhảy việc & cứ tiếp tục mơ một giấc mơ tự do tài chính.

Kế đến là cuộc gặp với nhà giả kim – người đóng vai nhà đầu tư cho cậu bé chăn cừu khởi nghiệp, với mục tiêu chung là giúp cậu tìm ra kho báu. Thậm chí vị thần thánh còn tiên liệu được lúc nào cậu sẽ thất bại cay đắng. Và đúng là những gì diễn ra sau đó trùng khớp một cách đầy ngẫu nhiên. Cậu chăn cừu của ngày nào nay thê thảm biết chừng nào. Sóng gió gập ghềnh khiến cậu suýt thiệt mạng & đã nghĩ đến một giây phút bỏ cuộc lúc yếu lòng nhất.

Thế rồi chuyến phiêu lưu định mệnh cũng có lúc hái quả ngọt. Vô tình tên cướp đã tiết lộ cho cậu biết “kho báu nằm ở đâu”. Bí mật cuối cùng đã khiến trái ngọt rơi đúng lúc tuyệt vọng nhất, hạnh phúc sau tất cả đã chịu mỉm cười với một cậu bé ngây thơ của ngày nào.

Một câu chuyện nên thơ đã kết thúc đầy bất ngờ như thế, đáng nhẽ đã làm ấm lòng độc giả thế nhưng nhà văn tạo ra cuốn “thánh kinh” này đã không ngờ được rằng có ngày ông lại là tâm điểm của một cuộc tranh cãi không hồi kết.

Người khen hay vì những triết lý nhân sinh sâu sắc, những bài học ẩn dụ đầy triết lý và truyền cảm hứng.

Kẻ bi quan thì coi nó như một câu chuyện cổ tích rẻ tiền, một truyền thuyết được PR quá mức, và không mang lại nhiều điều thực tế, nhiều bài học như người ta kỳ vọng.